Δύο διαφορετικά κολυμβητήρια, πολλαπλά πάρτι γενεθλίων και κρυφές επισκέψεις στον γιατρό με την παραίνεση «να μην το πεις στον μπαμπά» κρύβεται στην καθημερινότητα των παιδιών μετά το διαζύγιο στην Ελλάδα που εδώ και ενάμιση χρόνο ζει μια νέα εποχή στο οικογενειακό δίκαιο.
Ο νόμος (4800/2021 – ΦΕΚ 81/Α/21-5-2021) ο οποίος ορίζει πως οι δύο γονείς μετά το διαζύγιο έχουν τη συνεπιμέλεια του/των παιδιού/ων τους και συναποφασίζουν για ό,τι τα αφορά, άρχισε να εφαρμόζεται τον Μάιο του 2021. Προκάλεσε πλήρη ανατροπή της υφιστάμενης και δεδομένης εδώ και δεκαετίες –για την Ελλάδα– πρακτικής, απόλυτης ευθύνης της μητέρας, στη μετά τον επίσημο χωρισμό ζωή των παιδιών.
Εχει οδηγήσει επίσης στην κατάθεση εκατοντάδων αιτήσεων που αφορούν τη μεταβολή των ρυθμίσεων διαζυγίων προηγούμενων ετών, οι οποίες στη συντριπτική τους πλειονότητα κατοχύρωναν το δικαίωμα της επιμέλειας των ανήλικων παιδιών στη μητέρα.
Η νέα νομοθεσία δίνει την ευκαιρία και στους δύο γονείς να συμμετέχουν εξίσου στη ζωή και στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους, καθορίζοντας επίσης πως τα παιδιά θα πρέπει να περνούν το 1/3 του χρόνου τους κατ’ ελάχιστον με τον γονέα που δεν διαμένουν στο ίδιο σπίτι.
Λογικό και δίκαιο.
Στην πράξη, όμως, όπως μαρτυρούν και εξειδικευμένοι δικηγόροι, φαίνεται πολύ δύσκολο δύο άνθρωποι, οι οποίοι βρίσκονται στη διαδικασία να γκρεμίσουν την κοινή τους ζωή, ταυτόχρονα να βρουν λύσεις λειτουργικές για να ρυθμίσουν συναινετικά τη νέα τους καθημερινότητα.
Δικηγόροι, ψυχολόγοι αλλά και γονείς με τους οποίους μίλησε η «Κ» ζητούν να δημιουργηθεί ένα υποστηρικτικό πλαίσιο από ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και παιδαγωγούς, «θεσπισμένα βοηθητικά εργαλεία», ώστε ο νόμος να λειτουργήσει αποτελεσματικά, τουλάχιστον το πρώτο χρονικό διάστημα μετά το διαζύγιο.
«Να υπάρχει συνεπιμέλεια, όμως κάθε παιδί και κάθε οικογένεια είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση. Δεν μπορούμε να εφαρμόζουμε τον νόμο με τον ίδιο τρόπο σε κάθε περίπτωση. Δεν υπάρχει ένας γενικός κανόνας, μια συνταγή που να λέει “αυτό είναι το καλύτερο για το παιδί”. Υπάρχει το καλύτερο για κάθε παιδί ξεχωριστά», τονίζει η εξειδικευμένη στην παιδική προστασία δικηγόρος κ. Ελενα Γκλεγκλέ.
Η ίδια εξηγεί πως οι δικαστές καλούνται να κρίνουν και να αποφασίσουν χωρίς να υποστηρίζονται από ειδικούς και χωρίς να έχουν ειδική σχετική εκπαίδευση. «Ερχεται ένας γονιός και λέει “θέλω το παιδί να πάει στη Γερμανική Σχολή”. Ερχεται ο άλλος γονιός και λέει “θέλω να πάει στο Γαλλικό Σχολείο”. Και κανένας δυστυχώς δεν υποχωρεί.
Πώς θα αποφασίσει όμως ένας δικαστής τι είναι καλύτερο για το παιδί;», αναρωτιέται η κ. Γκλεγκλέ (πρόκειται για πραγματική υπόθεση).
«Θα έπρεπε ωστόσο να μπορεί να παραπέμψει το παιδί σε κοινωνικό λειτουργό να κάνει αξιολόγηση για το ποιο είναι το συμφέρον του παιδιού. Θα έπρεπε επιπλεόν να έχει έναν φάκελο, έτσι ώστε να γνωρίζει ότι οι συγκεκριμένοι γονείς έχουν προσφύγει στο δικαστήριο πέντε φορές για τον ίδιο λόγο και άρα δεν πρόκειται για το συμφέρον του παιδιού αλλά για έναν τρόπο να εκφραστεί η μεταξύ τους αντιδικία».
Η εφαρμογή της συνεπιμέλειας απαιτεί ανθρώπους που έχουν τη διάθεση να συνεργαστούν για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους πολλές φορές σε καθημερινή βάση. Ομως οι υποθέσεις διαζυγίων που καταλήγουν στο δικαστήριο αφορούν ανθρώπους που δεν μιλούν μεταξύ τους.
«Να συζητήσουν και να τα βρουν άνθρωποι που βρίσκονται στο δικαστήριο για διαζύγιο. Αυτό θα γίνει μόνο με θαύμα. Ζητάμε να επικρατήσει η λογική σε μια κατάσταση όμως που δεν υπάρχει λογική», υποστηρίζει χαρακτηριστικά η κ. Γκλεγκλέ. «Είναι πολύ σπάνιο δύο άνθρωποι να πάρουν την απόφαση να χωρίσουν την ίδια στιγμή», συμπληρώνει.
Απόφαση η οποία εκδόθηκε πρόσφατα αφορά δύο παιδιά 4 και 11 ετών και καθορίζει πως κάθε μήνα από την 1η έως και την 11η ημέρα του μήνα τα παιδιά θα διαμένουν με τον πατέρα και τις υπόλοιπες 20 μέρες με τη μητέρα. «Εκτός αν οι γονείς αποφασίσουν διαφορετικά, αναφέρει η σχετική απόφαση, αλλά οι γονείς δεν μιλούν μεταξύ τους. Πώς θα νιώσει ένα παιδί όταν δεν βλέπει τον πατέρα του για 20 μέρες και μετά θα πάει ξαφνικά να μείνει μαζί του», αναφέρει δικηγόρος στην «Κ».
Σε άλλη υπόθεση συμφωνήθηκε τα παιδιά να διαμένουν ένα χρόνο στην Κύπρο με τον μπαμπά και έναν στην Ελλάδα με τη μαμά.
Βρέφος 8 μηνών που θηλάζει «κατοχυρώθηκε» από το δικαστήριο να διαμένει την πρώτη εβδομάδα κάθε μήνα με τον μπαμπά ο οποίος ζήτησε από τη μαμά να βγάζει το γάλα και να του το δίνει… Εντεκάχρονο παιδί πηγαίνει σε δύο κολυμβητήρια και δύο διαιτολόγους ανάλογα με το σπίτι στο οποίο διαμένει. Ενας 10χρονος κάθε Σεπτέμβριο αντιμετωπίζει την πιθανότητα να αλλάξει σχολείο, αφού οι γονείς του διαφωνούν και καταφεύγουν στο δικαστήριο με κάθε αλλαγή τάξης.
Μπαλέτο και όχι τάε κβον ντο, πιάνο ή κιθάρα, να παίζει με τον Γιάννη ή με τη Μαρία; Το μότο «μίλα με τον δικηγόρο μου» ανάμεσα σε συζύγους οι οποίοι διαφωνούν δεν αλλάζει επειδή καθορίστηκε η συνεπιμέλεια.
«Ο νόμος από μόνος του δεν έχει δύναμη να βάλει στο τραπέζι της συνεννόησης ανθρώπους που μισιούνται, όπως συμβαίνει συχνά στις περιπτώσεις διαζυγίων και οι δικαστές δεν έχουν τον χρόνο και τις κατάλληλες γνώσεις για να αποφασίσουν για τη μετά το διαζύγιο ζωή παιδιών τα οποία εξαρτώνται απολύτως από τις σχέσεις των ενηλίκων», τονίζουν ψυχολόγοι.
